De decadente Romeinse keizer, die heerste van 218 tot 222 na Christus, zag men lange tijd als de verpersoonlijking van het verval van het Romeinse rijk. Geschiedschrijvers beschuldigden hem van monsterlijke wreedheden, ontaardheid en heiligschennis; een perverse gek die zijn slachtoffers liet castreren en als eunuchs in zijn harem plaatste, en zijn gasten tijdens orgieën deed stikken in een regen van rozen. Ook zou hij pasgeboren babies hebben laten slachten om in hun ingewanden de toekomst te kunnen lezen. Deze wreedheden, zijn exotische religie en het huwelijk met zijn wagenmenner worden door Couperus in De berg van licht met smaak opgediend. De driedelige roman (1905-6) werd bij verschijnen dan ook als uiterst schokkend ervaren.

Het museum heeft rond deze roman een moderne en originele tentoonstelling ingericht. Recent nog bracht Gilles Chaillet deze keizer tot leven in een reeks stripverhalen onder de titel La dernière prophétie. Van dezelfde kunstenaar zijn de bekende stripverhalen onder de titel De reizen van Alex, met tekeningen van Rome zoals het er toen moet hebben uitgezien. Uitvergrote details uit deze stripverhalen zullen ook zeker jonge bezoekers van het museum aanspreken. De sfeer van De berg van licht wordt verder opgeroepen door relatief onbekende tekeningen en schilderijen van fin de siècle-kunstenaars als René Gockinga, Gustave Adolf Mossa, de illustrator Auguste Leroux en natuurlijk Sir Lawrence Alma-Tadema, en portretten van de keizer en zijn familieleden.

Ook wordt op de expositie een nieuwe bron voor Couperus’ roman gepresenteerd: de zogenaamde Aethiopica van de uit Emesa afkomstige schrijver Heliodorus (uit de vierde eeuw), gevonden in de klassieke bibliotheek van de familie Couperus, evenals een daarop gebaseerd manuscript voor een ‘roman van antiek avontuur’ van de hand van Couperus zelf. Ten slotte zijn er vroege films te zien over de decadente keizertijd, uit 1909 en 1913.

De tentoonstelling, nu te zien tot en met 17 mei 2020, werd voorbereid door gastconservator John Sillevis, voormalig hoofdconservator van het Haags Gemeentemuseum, in samenwerking met Caroline de Westenholz. Bij de expositie verschijnt een tekst van haar hand