Na achttien afleveringen van ‘Het favoriete fragment van…’, waarin verschillende auteurs hun licht lieten schijnen op de mooiste, ontroerendste of opmerkelijkste passages uit het werk van Louis Couperus, vond de redactie het tijd voor een nieuwe rubriek. In de serie ‘Couperus & de contemporaine kritiek’ staat steeds de kritische receptie centraal van één afzonderlijk werk.
Wie waren deze critici, hoe lazen zij, en wat verwachtten zij in een roman te vinden? Door antwoord te zoeken op deze vragen hoopt Arabesken een bijdrage te leveren aan de receptiegeschiedenis van Couperus’ werk.
Hoofdredacteur Liesje Schreuders verricht in dit nummer de aftrap met Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan… De door haar bestudeerde recensies geven al meteen een scherp beeld van hoezeer het kritische oordeel van toen wezenlijk verschilt van dat van vandaag. Wordt deze roman heden ten dage zonder meer tot zijn beste romans gerekend, volgens de recensenten van toen was Van oude menschen… ‘een literaire vergissing’, ‘schaamteloos prullig van brutale nietszeggendheid’. Ook het publiek vond er niets aan: de 2500 exemplaren van de eerste druk raakten tijdens Couperus’ leven niet uitverkocht.
Een bijdrage van Evert Paul Veltkamp over Couperus’ crematie in 1923 sluit naadloos aan bij de huidige tentoonstelling in het Louis Couperus Museum over Couperus en de dood. Is een crematie tegenwoordig een normaal alternatief voor een begrafenis, toen was dat wel anders. Hoe controversieel Couperus’ keuze was, blijkt uit de reacties van media en overheid vlak na zijn overlijden.
Verder in deze aflevering van Arabesken een vraaggesprek met Mensje van Keulen, die vooral het empathische vermogen van Couperus bewondert, een nieuw deel in de serie ‘De vlam van de lust’ over Couperus en de esoterie, en een artikel over de familierelatie tussen Couperus en Truitje Bosboom-Toussaint. Het nummer wordt geopend door Jaap Goedegebuure met een mooi essay over de rol van de islam in De ongelukkige, Couperus’ roman over de laatste Moorse overheerser van het Iberisch schiereiland.